باغ مخفی

گلچینی از ترجمه های منتشر شده من از سال ۱۳۸۰ تا به امروز در سایت ایران امروز و بعضی نشریات دیگر

باغ مخفی

گلچینی از ترجمه های منتشر شده من از سال ۱۳۸۰ تا به امروز در سایت ایران امروز و بعضی نشریات دیگر

دانمارکی ها دیگر جهان را درک نمی کنند

گفتگوی شپیگل آن لاین با نخست وزیر دانمارک

برگردان علی محمد طباطبایی

 

 

 

 

دانمارکی ها دیگر جهان را درک نمی کنند. آنها کاریکاتورهای پیامبر اسلام را مدت ها

پیش به فراموشی سپرده بودند تا این که اواخر ژانویه موج خشماگینی بر ضد

دانمارک آنها را غافلگیر کرد. نخست وزیر دانمارک آندرسن فوگ راسموس با

شپیگل آن لاین در باره ی خروج از  بحران کاریکاتورها، عکس

العمل های  خارج از اندازه ی مسلمانان و تهدید

برخورد تمدن ها به گفتگو نشسته است

 

 

شپیگل: آقای نخست وزیر، وزیر فرهنگ شما بریان میکلسن خشنود است از این که دانمارکی ها با انعطاف ناپذیری خود در اولین راند مسابقه ی برخور تمدن ها فاتح از میدان بیرون آمده اند. آیا شما در شادی های او شریک هستید؟

 

فوگ راسموس: من به هیچ وجه نمی توانم سردربیاورم که چگونه این 12 کاریکاتور چنین غوغایی در جهان به راه انداخته است. احساس ما دانمارکی ها مثل این است که انسان را در صحنه ای از فیلمی عوضی قرار داده باشند. اما من در هر حال این نزاع را برخورد میان تمدن ها نمی دانم، بلکه توجه ما اتفاقاً باید بر پرهیز از این نوع از مناقشه ها باشد. ما باید به گفتگو باز گردیم، به درک متقابل و به تایید و پذیرش آزادی عقاید. 

 

شپیگل: شما در ابتدای کار خود در پست فعلی از نوسازی فرهنگی خبر دادید، یا در واقع از نبردی فرهنگی در تمامی عرصه های اجتماع دانمارک. منظور شما دقیقاً چه بود؟

 

فوگ راسموس: این یک سوء تفاهم است. در آن زمان آنچه برای من مطرح بود گفتگویی در باره ی ارزش های دانمارک بود. در جامعه ی دانمارک همیشه آشتی و گفتگو نقش تعین کننده داشته است. البته در کشور ما ارزش های مبنایی وجود دارد که باید مورد توجه و احترام همه قرار گیرد. در داخل چنین چهارچوبب ما کشوری لیبرال و اهل مدارا هستیم. دانمارک مکانی است که هرکس می تواند در آن مطابق با سنت ها و شیوه هایی که می پسندد زندگی کند. این طریقت دانمارکی است.

 

شپیگل: اما فعلاً که پرچم های دانمارک در پایتخت های کشورهای عربی در آتش می سوزند و دانمارکی ها در جهان اسلام باید بیم جان خود را داشته باشند.

 

فوگ راسموس: دانمارکی ها در خانه ی خود تلاش می کنند که مسائل را به طور مسالمت آمیز حل کنند و به همین خاطر هم برای آنها این صحنه های خشونت انگیز در تلویزیون بسیار غیر قابل باور و عجیب است. هرچند که من به عنوان نخست وزیر نمی توانم به خود اجازه دهم که احساسات بر من مستولی شود.

 

شپیگل: برای اولین بار است که دولت شما در مرکز یک بحران جهانی غیر قابل تصور قرار گرفته است که گستره ی آن از شمال آفریقا تا جنوب آسیا امتداد دارد. 

 

فوگ راسموس: این تظاهرات دیگر به آن کاریکاتورها که روزنامه ای آزاد و مستقل دانمارکی آنها را منتشر کرده بود ارتباطی ندارد. بسیاری از گروه های ذی نفع در جهان اسلامی اکنون این وضعیت را برای مقاصد و اهداف شخصی خود مورد بهره برداری قرار می دهند.

 

شپیگل: دقیقاً چه گروه هایی مورد نظر شما هستند؟ 

 

فوگ راسموس: بعضی کشورهایی مانند سوریه و ایران این جاروجنجال را برای منحرف کردن توجه از معضلات شخصی خودشان که با جامعه بین الملل دارند مورد استفاده قرار می دهند. فلسطینی ها که پس از انتخابات اخیر شدیداً دچار تفرقه شده اند در دانمارک دشمنی یافته اند که آنها را دوباره با هم متحد می سازد. افراط گرایان و بنیادگرایان این مناقشه را برای پیشبرد برنامه های خود و به دست آوردن اعضای جدید مورد بهره برداری قرار می دهند. 

 

شپیگل: هنگامی که خود شما برای اول بار این کاریکاتورها را در یولاندس پوستن مشاهده ردید چه فکر کردید؟

 

فوگ راسموس: من حتی نمی توانم دقیقاً به خاطر بیاورم که که چه وقت آنها را برای اولین بار دیدم. هنگامی که مباحثه ی عمومی در باره ی آنها به راه افتاد دیگر می بایست به آنها توجه می کردم. برای اکثر مردم دانمارک قضیه به همین نحو بود. هیچ کس واقعاً توجه چندانی به آنها نداشت.

 

شپیگل: در هر حال آنها در بزرگترین روزنامه ی دانمارک منتشر شدند.

 

فوگ راسموس: کاریکاتور بخش مهمی از فرهنگ مباحثه های ما است. آنها باید تندی های موجود در بگومگوهای سیاسی را از طریق شوخ طبعی و طنز خود کاهش دهند. در کاریکاتور موضوع اصلی ارسال پیامی روشن و قاطع است همراه با لطیف تر کردن آن. از این جهت دانمارکی ها آن قدر ها از کاریکاتورها دلخور نمی شوند. وانگهی هیچ کدام از ما علاقه ای به توهین به مسلمان ها ندارد.

 

شپیگل: آیا شما در آغاز مشکل به وجود آمده را بیش از حد دست کم نگرفتید؟

 

فوگ راسموس: ابتدا مسئله فقط بحثی داخلی بود که ما آن را اتفاقاً جدی گرفتیم. من در سخنان خود به مناسبت سال نو میلادی به روشنی گفتم که این دولت هر تلاشی برای بد جلوه دادن و تمسخر دین ها و گروه های قومی دیگر را شدیداً محکوم می کند. دولت های عربی پیام مرا به خوبی پذیرفتند و تصور ما این بود که موضوع دیگر فیصله یافته.

 

شپیگل: اما به سرعت دریافتید که حدس شما درست نبوده است.

 

فوگ راسموس: وضعیت به ناگهان وخیم شد و ما هنوز هم دقیقاً نمی دانیم که برای چه. فقط تا این اندازه روشن است که بعضی از رهبران دینی از دانمارک به کشورهای اسلامی رفتند و پس از آن است که در همه جا اطلاعات غلط در باره ی ما آغاز شده و به این آتش افروزی ها دامن زده می شود.

 

شپیگل: اما آیا شما نیز مرتکب اشتباهاتی نشدید؟ 

 

فوگ راسموس: فکر نمی کنم که کار دیگری هم از دستمان بر می آمد. هنوز هم این شایعه دهان به دهان می گردد که دولت از ملاقات با نمایندگان 11 سفارتخانه ی اسلامی خودداری کرده است. این به هیچ وجه صحت ندارد. و زیر امور خارجه ی ما با آنها ملاقات کرد و این کار ها کاملاً طبیعی است. هرچند درخواست سفارت خانه های اسلامی این بود که من بر ضد آن روزنامه دست به اقدام قانونی بزنم. من با احترام بسیار به آنها گفتم که به عنوان نخست وزیر کشوری دموکراتیک نه می توانم و مایل به چنین کاری هستم.

 

شپیگل: پس چرا همکار سوئدی شما گوران پرسون شما را مورد انتقاد قرار داد و گفت که اگر به جای شما   می بود هرکز چین وضعیتی را کم بها نمی داد؟

 

فوگ راسموس: اول این که او در موقعیت من نیست. دوم، من هرگز در هیچ مسئله ی داخلی سوئد دخالت نمی کنم و سوم این که من همیشه خوشوقت می شوم از این که سوسیال دموکرات های سوئد مرا مورد حمله قرار دهند، زیرا این نشانه ای از آن است که کارهایمان در اینجا درست است.

 

شپیگل: رهبران دینی 27 گروه اسلامی در دانمارک شما را به نادیده گرفتن درخواستی که به امضای 17000 نفر از مسلمان های مومن رسیده بود و در آن خشم خود را نسبت به شما بیان کرده بودند متهم کرده اند.

 

فوگ راسموس: این هم باز یک سوء تفاهم دیگر است. آنها به ناگهان و بدون وقت قبلی پشت در اتاق من ظاهر شدند. من حتی آنجا نیز نبودم. اما تصور می کنم که تمامی نامه ها و یادداشت ها را پاسخ داده باشم.

 

شپیگل: دو سال پیش از این هنگامی که شما به فیلم نامه نویس هلندی فیلم « تسلیم » که همان فیلم کارگردان مقتول هلندی تئو ونگوگ است جایزه ای برای آزادی اعطا کردید توسط مسلمان ها به انتقاد گرفته شدید و سپس با نمایندگان سازمان های گوناگون خارجی های ملاقات کردید. چرا این بار به نحو دیگری رفتار کردید؟

 

فوگ راسموس: در آن زمان موضوع اصلاً بر سر دین نبود بلکه قضیه ادغام خارجی ها بود، یعنی خط و مشی های ما در خصوص مهاجرت و پناهندگی سیاسی. حتی در آن زمان نیز تفاوت های قابل توجهی میان نمایندگان دینی و سیاسی وجود داشت. لیکن بعضی از رهبران دینی دو چهره هستند ـ به انگلیسی یا دانمارکی پیام تفاهم ارسال می کنند اما به عربی عکس آن را. در اینجا باید اشاره شود که رهبران دینی کاریکاتورهای جعلی را که هرگز در نشریه های ما منتشر نشده بود در کشورهای اسلامی دست به دست گرداندند. این گونه اعمال به هیچ وجه با علائق اکثریت قاطع مسلمان های میانه روی دانمارک  همخوانی ندارد.

 

شپیگل: آیا احساس می کنید که جامعه بین الملل به حد کافی از شما حمایت کرده است؟

 

فوگ راسموس: از این جهت هیچ شکایتی ندارم. تمامی شرکای ما ـ اتحادیه ی اروپا، ناتو و ایالات متحده ـ همبستگی خود را اعلام کردند. این بسیار مهم است. جهان اسلامی باید درک کند که ما منزوی نیستیم. زیرا موضوع اصلی کاریکاتورها نیست بلکه ارزش های دموکراتیک است.

 

شپیگل: آیا شما از این بابت خوشحال هستید که روزنامه های سایر کشورها این کاریکاتورها را برای همبستگی با شما منتشر نمودند؟

 

فوگ راسموس: این را باید خود روزنامه نگاران پاسخ دهند. البته کمترین فایده ی آن این بود که توانست بحثی را در باره ی تفسیرهای متفاوت از آزادی عقاید و همبستگی میان روزنامه نگاران سراسر جهان به راه اندازد. من فقط می توانم بازهم تاکید کنم که این طراحی ها نه توسط دولت بلکه روزنامه ای مستقل منتشر شده است. بنابراین نه دولت و نه مردم دانمارک را می توان مسئول آنها دانست.

 

شپیگل: آیا شما اننظار عکس العمل شدیدی را از اتحادیه ی اروپا برای مقابله با تحریم های اقتصادی کالاهای دانمارکی در کشور های عربی دارید؟

 

فوگ راسموس: نماینده ی اتحادیه اروپا پتر ماندلسون به روشنی توضیح داده است که تحریم یکی از اعضای اتحادیه ی اروپا به منزله ی تحریم کل آن است. در افتادن با دانمارک کوچک یک چیز است و در گیری با جامعه ی قدرتمندی متشکل از 25 کشور که بزرگترین قدرت اقتصادی جهان را نمایندگی می کنند چیز دیگر. گذشته از آن این واقعیت را برجسته می سازد که اتحادیه ی اروپا جامعه ای است با ارزش های مشترک.

 

شپیگل: اما همبستگی به تنهایی تحریم را خاتمه نمی دهد. چه چیزهای دیگری هم باید رخ دهند؟ 

 

فوگ راسموس: بسیار خوشحالم از این که بالاترین نماینده ی سیاسی انجادیه اروپا آقای خاویر سولانا این هفته به ماموریت دیپلوماتیک به خاورمیانه خواهد رفت و نه تنها با دولت ها که با رهبران دینی نیز ملاقات خواهد کرد. کار او مفید واقع خواهد شد. همزمان ما تلاش می کنیم که این مناقشه را به طور دوجانبه تخفیف دهیم. و البته بعضی نشانه ها به چشم می خورد که تنش ها در حال فرونشستن است.

 

شپیگل: دو سال پیش دولت شما برنامه ای بلندپروازنه را برای تقویت گفتگو و ایجاد رابطه با کشورهای عربی آغاز کرد که حالا دیگر شکست خورده است. چگونه می خواهید این برنامه را احیا کنید؟

 

فوگ راسموس: واقعاً بسیار عجیب است. ما یکی از اولین کشورهایی بودیم که چنین برنامه ی مشارکتی را آغاز کردیم و در میان بزرگترین پرداخت کنندگان کمک های نقدی به مثلاً فلسطینی ها هستیم. و اکنون باید مشاهده کنیم که چگونه پرچم های دانمارک به آتش کشیده می شوند و تظاهرات خشمگینانه برضد ما سازماندهی می شود. انتظار می رفت که با ابتکار و پیشقدمی اعراب اصلاحات اقتصادی و اجتماعی در آن منطقه از جهان سرعت بخشیده شود، اما حالا برای ما این یک ضربه ی شدید است که ببینیم تا این اندازه خصمانه مورد انتقاد قرار می گیریم. در آن زمان تصور تصور ما بر این بود که در صف مقدم نوگرایی قرار داریم.

 

شپیگل: اکنون بعضی ها در کشور شما نیز خواهان کاهش شدید حمایت های اقتصادی مثلاً از فلسطینی ها هستند.

 

فوگ راسموس: ما نمی خواهیم سیاست های خود را عوض کنیم. اکنون زمان آرام کردن است و نه کاستن از کمک ها. در دراز مدت این به نفع ما است که روابط حسنه ی خود با جهان عرب را بازسازی کنیم.

 

شپیگل: آیا شما می توانید شرکای سیاسی خود را در حزب مردم دانمارک متقاعد سازید، یعنی کسانی را که در تهاجمات بیگانه ستیزانه نسبت به مسلمان ها بسیار افراطی برخورد می کنند؟ 

 

فوگ راسموس: بیگانه ستیزی را که شما می گویید. حزب مردم دارای موضع و نظری روشن در خصوص مهاجرت و بزهکاری است. در حوزه های دیگر مانند سیاست های اجتماعی از حزب خود من و حتی از سوسیال دموکرات ها چپ تر است و حزبی دست راستی نیست.

 

شپیگل: تحت حفاظت پلیس قرار دادن بعضی از شهروندان برای دانمارک و سنت لیبرالی اش امر بیسابقه ای است. مطابق با بعضی بیانیه ها تروریست ها حتی دانمارک را نیز هدف گرفته اند.

 

فوگ راسموس: ما این اقدامات امنیتی را که ضروری می دانستیم اتخاذ کردیم. هرچند که این تهدیدات نیز اصلاً چیز تازه ای نیستند. از 11 سپتامبر 2001 تمام جهان در برابر چنین مخاطره هایی قرار گرفته. اما این هم درست است که دانمارک از این جهت دچار نوعی سوء شهرت شده است.

 

شپیگل: با توجه به موج فزاینده ی حمله ها بر علیه دانمارک و تهدیدات تاسیسات دانمارکی بیانیه های شما به ناگهان لحن پوزش خواهانه ای پیدا کردند. آیا این نوعی عقب نشینی و تسلیم در برابر خشونت گرایی نبود؟

 

فوگ راسموس: هیچ کس نمی تواند انکار کند که این کاریکاتورها باورهای بسیاری از مسلمانان را جریحه دار کرده اند. و این هم کار درستی است که برای کاستن از آن همدلی و تفاهم نشان داده شود. دولت هیچ علاقه و منافعی در توهین به اسلام یا هر دین دیگر ندارد. لیکن تمامی این تظاهرکنندگان باید این نکته را دریابند که دولت دانمارک هیج وسیله ای برای نظارت بر مطبوعات آزاد خود ندارد. معضل اصلی ما همین است که هیچ کدام حرف دیگری را به درستی درک نمی کند.

 

شپیگل: آیا این قبیل سوء تفاهم ها نمی تواند به برخورد میان تمدن ها تبدیل شود که ساموئل هانتینگتون همیشه در باره ی آن هشدار داده بود؟

 

فوگ راسموس: من در این باره بسیار اندیشیده ام. ما البته به سهم خود نباید بگذاریم که چنین مخاطره ای نادیده گرفته شود. بدبختانه نشانه های غیر قابل انکاری به چشم می خورد که از چنین تحولی حکایت دارند. من شخصاً بسیار از آن متاسفم اما آنچه پیش آمده این واقعیت را به درستی مورد تاکید قرار می دهد که ابتکار عمل ما دو سال پیش از این در مورد تشنج زدایی با کشورهای عربی تا چه اندازه درست و اصولی بود. در عین حال نباید دچار این توهم شویم که افراط گرایانی هم به راستی هستند که به دنبال راه انداختن این جنگ میان تمدن ها هستند.

 

شپیگل: آقای نخست وزیر از شما برای شرکت در این گفتگو بسیار متشکریم.

 

 

تاریخ انتشار اولیه جمعه 28 بهمن 1384

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.