مصاحبه با رئیس آژانس بین المللی انرژی هسته ای (۲)

اگر شکست بخوریم ادامه زندگی بشریت به مخاطره خواهد افتاد

مصاحبه اشپیگل با رئیس آژانس بین المللی انرژی هسته ای محمد البرادعی

 بخش دوم

برگردان علی محمد طباطبایی

 

رئیس آژانس انرژی هسته ای ژنرال محمد البرادعی با اشپیگل در باره گرایش

اسرائیل به اقدامات یکجانبه بر علیه کشورهایی مانند سوریه، تمایل

ایالات متحده به نگاه داشتن آژانس در بی خبری و

تهدید تروریسم هسته ای سخن می گوید

اشپیگل: اسرائیل که خودش یک قدرت هسته ای است و هیچ گونه اجازه بازرسی به آژانس نمی دهد حل و فصل قضیه سوریه را شخصاً به عهده گرفت. و در ایالات متحده نیز به بازرسان سازمان ملل اعتنایی نمی شود. نخست وزیر اسرائیل اهود اولمرت طی دیدار هفته گذشته ی خود از واشنگتن تهدید به استفاده از « تمامی شیوه های ممکن » برای جلوگیری ایران از رسیدن به سلاح های هسته ای » کرده است. به این ترتیب آیا می توان گفت که دیپلوماسی به شکست انجامیده است؟

البرادعی: البته ما می توانیم هرنهادی را که از زمان جنگ دوم جهانی برای سیستم های امنیت جمعی ایجاد کرده ایم برچینیم و بگوئیم: خب، به قرون میانه باز می گردیم و انجمن خود را هم تعطیل می کنیم. این تصمیمی است که باید منوط به جامعه جهانی کشور ها باشد. از این که اقدام نظامی سوریه تا چه اندازه اندک در سطح جهان با اعتراض روبرو شده است من شخصاً بسیار جا خوردم.

اشپیگل: حتی در جهان عرب هم مخالفت قابل توجهی دیده نشد.

البرادعی: می توان گفت که این سکوتی گوش خراش بود. متاسفم از این که بگویم جهان عرب اکنون نسبت به سابق به مراتب در وضعیت مصیبت بار تری قرار دارد. دیگر میان کشورهای عرب آن همبستگی سابق وجود ندارد و از آن همکاری ها برای یک هدف مشترک و منطقه ای چیزی باقی نمانده. آنچه دیده می شود فقط سوء ظن و بدگمانی است. بسیاری از کشورهای خاورمیانه که دارای حکومت های فاقد صلاحیت و فاسدی هستند از یک بحران به بحران بعدی جای خود را عوض می کنند و محیط حاصلخیزی برای ایجاد افراط کرایی و تروریسم بوجود می آورند. لیکن چالش اصلی  ریشه کن کردن خشونت است ـ یافتن راه چاره برای این فقدان موقعیت ها و فقر بسیار شدید.

اشپیگل: رئیس جمهور ایران محمود احمدی نژاد هیچ فرصتی را برای تحریک جهان از دست نمی دهد. او دائماً نابودی اسرائیل را اعلام می کند.

البرادعی: این ها صرفاً لفاظی های هیجان زده است. اما شبیه به همین ها را از طرف مقابل هم می شنویم.

اشپیگل: منظور شما سخنان شائول موفاز جانشین نخست وزیر اسرائیل است که جمعه پیش گفت: « اگر ایران به برنامه هسته ای خود ادامه دهد به آن حمله خواهیم کرد ». بعضی از اسرائیلی ها حتی خواهان یک حمله بازدارنده هسته ای هستند. و البته آنها تنها کسانی نیستند که دیگر از این بازی موش و گربه هسته ای ایران جانشان به لب رسیده. پس از گذشت 5 سال از کارشکنی، ایالات متحده و کشورهای غربی نیز دیگر صبر و حوصله شان را از دست داده اند.

البرادعی: و من نیز دیگر نا امید شده ام.

اشپیگل: پس به همین علت بود که جدیدترین گزارش شما در باره ی برنامه هسته ای تهران که چند روز پیش منتشر شد به نحو تعجب انگیزی تند بود و لحن آن نسبت به گذشته متفاوت؟ همان لحنی که خوشایند آمریکایی ها است که معمولاً شما را متهم می کنند به این که در برابر تهران خیلی نرم و ملایم هستید، و البته لحنی که باعث ناراحتی ایرانی ها شد.

البرادعی: لحن این گزارش مانند همیشه نه تند است و نه ملایم بلکه بر اساس داده های فنی تهیه شده است. هرچند من از پیامدهای سیاسی که می تواند گزارش های آژانس به دنبال داشته باشد آگاهم. آنها می توانند متضمن جنگ باشند و یا صلح، در عراق در تاریخ گذشته و در ایران امروز. من قبل از آن که تصمیم نهایی را بگیرم معمولاً 20 الی 30 پیش نویس تهیه می کنم. در هر حال من باید اطلاعات کافی را در اختیار جامعه جهانی قرار دهم و آن را در متن درستی ارائه کنم. نه در وجود خطر بیش از حد مبالغه کنم و نه آنچه که هست را کوچک جلوه دهم.  

اشپیگل: چند ماه پیش ازاین آژانس های اطلاعاتی آمریکا اعلام نمودند که تهران دارای یک برنامه نظامی هسته ای پنهانی بوده اما از پائیز 2003 و تحت فشار بین المللی آن را متوقف ساخته است. آمریکایی ها هرگز اعلام نکردند که آیا معتقد هستند که این برنامه دوباره از سرگرفته شده است. نظر شما در این باره چیست؟

البرادعی: آمریکایی ها این اطلاعات را هرگز در اختیار من نگذاشتند و به هیمن دلیل نمی توانم در این باره قضاوتی بکنم. 

اشپیگل: با این حال روشن است که حکومت تهران تقریباً 20 سال را با فریب جهان و پنهان نگه داشتن اطلاعات مربوط هسته ای از سازمان ملل گذرانده است. آیا شما نگاه متفاوتی به این موضوع دارید؟

البرادعی: آنها در گذشته مسائلی را از ما مخفی نگاه داشته بودند، اما معنای آن این نیست که آنها فعلاً در حال ساختن بمب هستند. ایران همچنان پافشاری می کند که فقط در پی استفاده از نیروی هسته برای مقاصد غیر نظامی است. ما باید اسلحه ای که از آن شلیک شده را بیابیم تا خلاف آن به اثبات برسد. موارد مشکوک و پرسش های نگران کننده ای وجود دارد. آمادگی ایرانی ها نیز برای همکاری به اندازه ای که مورد نظر ماست نمی باشد. ایران باید تلاش بیشتری بکند تا ما بتوانیم به افراد بخصوص و به اسناد مورد نظر دسترسی داشته باشیم و ایران باید در روشن ساختن آخرین مجموعه از پرسش های بدون پاسخ با ما بیشتر از این همکاری کند، منظورم پرسش هایی در رابطه با ابعاد نظامی برنامه هسته ای احتمالی ایران است.

اشپیگل: آیا شما پافشاری ایرانی ها را باور می کنید یا مانند بسیاری از کارشناسان دیگر اکنون متقاعد شده اید که تهران در تلاش ساخت سلاح هسته ای است؟

البرادعی: ارزیابی اهداف [دولت ها] در توان من نیست و وظیفه من نیز چنین چیزی را ایجاب نمی کند. ما پرسش های اضطراری را در باره آزمایشات فرضی که در آنها از چاشنی های دقیق استفاده شده و همچنین پرسش هایی در باره منبع و استفاده از ترکیباتی که هم در مقاصد غیر نظامی و هم نظامی کاربرد دارند مطرح ساخته ایم. ما به طرف ایرانی کاملاً روشن ساخته ایم که هرچه سریع تر باید این موضوعات را روشن کند. از این جهت شاید حق با شما باشد که پیشتر گفتید لحن گزارش آخری ما کمی متفاوت بود. من می خواهم که این کار بالاخره به پایان خود برسد.

اشپیگل: ما در آخرین گفتگویی که در تابستان سال گذشته با هم داشتیم شما از یک نقشه راه سخن گفتید، یعنی از یک جدول زمان بندی شده قطعی.

البرادعی: که هنوز هم به قوت خود باقی است.

ادامه دارد . . .     

http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,559085,00.html