انسان شناسی جنسیت یا جنسیت در انسان شناسی؟ (1)

بخش اول

نگاهی انتقادی به یک مقاله از روزنامه ی شرق

علی محمد طباطبایی 

 

پیش درآمد:

فیلسوف معروف اتریشی کارل ریموند پوپر عادت داشت که موجود زنده را « آنچه همیشه به دنبال حل مسائل است » بنامد. وی حتی کتابی دارد با عنوان « زندگی حل مسئله است » که هنوز به فارسی ترجمه نشده است. این جمله ی معروف نیز از وی است که « هر موجود زنده ای در جستجوی دنیای بهتری است » اما دنیای بهتر صرفاً با توجه به معضلاتی که در گیرش هستیم و حل آنها بدست می آید. با این وجود بسیار اند روشنفکرانی که تصور می کنند دنیای بهتر همان دنیای مدرن تر است، دنیای آوانگاردها، جهانی که در آن هر روز چیزی جدید ابداع و متداول می شود که نمی توان از خیر آن گذشت زیرا ما در چنین صورتی به دنیای جدید و به ترقی و پیشرفت پشت کرده ایم. عطش بی پایان بخشی از روشنفکران ما برای افکار و فلسفه ها و ایسم های جدید نیز از این نقطه ی برخورد صورت می گیرد. گیرایی جایگزین شدن نو به جای کهنه به حدی بود که حتی دکتر شریعتی مبدع تز معروف « بازگشت به خویشتن خویش »  نیز از آن بی نصیب نماند. وی جدا از منعکس نمودن برداشت های شخصی خود از ایدئولوژی های جدید بر قرآن و تاریخ اسلام، شعر نو و نقاشی مدرن را ستایش می کرد و به منتقدین آنها  نهیب می زد که بازگشت به گذشته ممکن نیست. از طرف دیگر زمانی که تز معروف « سوسیال امپریالیسم شوروی » توسط بخشی از جریان های سیاسی چپ مطرح گشت ـ با صرف نظر از درستی یا نادرستی اش ـ مخالفت بسیاری با این تز فقط به این خاطر بود که پذیرش آن انکار نظریه های مارکس و هگل است، زیرا در این صورت پذیرفته ایم که تاریخ به عقب هم ممکن است باز گردد. خلاصه ی کلام آن که فعالیت ما اگر قرار است که مثمر ثمر باشد باید ابتدا مسائلی را که واقعاً از آنها در رنج هستیم معین نموده و برای حل آنها بکوشیم نه این که ابتدا جذب یک سری ایسم های جدید بشویم تا مسائلی را که آنها تشخیص داده اند در جامعه ی خود نیز پیدا کرده و راه حل های آن ایسم ها را طوطی وار تکرار کنیم. فمینیسم و طرح نظریه ی « پدرسالاری » نیز یکی از همین ایسم هایی است که شکاف میان مردم ما را شدید تر کرده، مسائل کاذب ایجاد نموده و هیچ توفیقی برای ایجاد یک فردای بهتر نخواهد داشت.