گل میخک در لوله ی تفنگ

برگردان علی محمد طباطبایی 

  

سه دهه پیش در پرتقال ارتش یکی از کهن ترین دیکتاتوری های غرب را سرنگون

کرد. این رویداد پیش درآمد عصری جدیدی بود که برای تمامی

اروپا آزادی را به ارمغان آورد

بکوش و بازهم بکوش

(آزمون، آزمون . . .)

امبرتو اکو

گاردین

4 سپتامبر 2004

برگردان علی محمد طباطبایی 

  

به عقیده ی امبرتو اکو روش علمی وزنه ی تعادل برازنده ای برای بنیادگرایی است

مومن های مادرزادی (۱)

چگونه مغزهای ما مفهوم خدا را بوجود می آورد

مایکل بروکس

بخش اول

برگردان علی محمد طباطبایی 

 

در حالی که طی دوره ی موسوم به کسادی بزرگ که در 1929 آغاز گردید بسیاری از نهادها در حال فروریزی بودند، تنها یکی از آنها بود که اتفاقاً وضعیتش روبه تعالی بود. در این زمانه ی فلاکت و بیچارگی مقرراتی ترین و خودکامه ترین کلیساها با هجوم غافلگیر کننده ی مردم روبرو بودند.   

آنچه هنوز هم از کمونیسم می توان آموخت

واسلاو هاول

برگردان علی محمد طباطبایی 

 

هفدهم نوامبر که پانزدهمین سالگرد « انقلاب مخملین » از سال 1989 بود و به 41 سال دیکتاتوری کمونیستی در چکسلواکی پایان داد، فرصت مناسبی است برای اندیشیدن در باره ی معنای آن نوع از رفتار اخلاقی و عمل انسانی که از روی آزادی انجام می پذیرد. امروز ما در جامعه ای دموکراتیک زندگی می کنیم، اما بسیاری از انسان ها ـ و البته نه فقط در جمهوری چک ـ هنوز هم بر این بارو هستند که اربابان واقعی سرنوشت خود نمی باشند. آنها در واقع این اطمینان را ازدست داده اند که می توانند حقیقتاً مسیرهای توسعه ی سیاسی را تحت تاثیر قرار دهند و شاید حتی ایمان چندانی به این ادعا نداشته باشند که در تعیین جهتی که تمدن ما به آن سوی تحول می یابد اساساً سهم و نقشی دارند.

از زخم های صادق هدایت تا هدایت صادقانه ی زخم هایمان (2)

نگاهی انتقادی به عقده ی ادیپ

بخش دوم

علی محمد طباطبایی 

در آغاز بخش دوم این مقاله اجازه دهید اعتراف کنم که آنچه در درجه ی نخست باعث نوشتن این مقاله شد نه صرفاً اعتراض من به بوف کور یا ادعای فروید بر وجود عقده ی ادیپ در انسان که بیشتر موضع گیری در برابر نوعی بیماری سازی دروغین توسط روشنفکران ما است. گوئی به هر طریقی که هست باید کاری کرد تا داستان عقده ی ادیپ و تمنا برای زنان لکاته که منظور از آن همانا چیزی جز تصویر اثیری از مادر نیست درست از آب درآید، به عبارت دیگر بخشی غیر قابل تفکیک از وجود واقعی خود ما باشد نه مثلاً چیزی کسب شده از بیرون یا نوعی رفتار فرهنگی منتقل شده.  

از زخم های صادق هدایت تا هدایت صادقانه ی زخم هایمان (1)

نگاهی انتقادی به عقده ی ادیپ

بخش اول

علی محمد طباطبایی

(تاریخ انتشار اول: سال 1381) 

دو سه هفته پیش از این با مطالعه ی مقاله ای در باره ی صادق هدایت و رمان مشهور او بوف کور در سایت خبری گویا، من نیز به نوبه ی خود مطلبی انتقادی نوشتم به نام « نگاهی نو به بوف کور و صادق هدایت » که آن واکنش های لازمی را که می پنداشتم برنیانگیخت اما بالاخره دو مقاله ی متقابل و انتقادی را موجب شد. در اینجا قصد آن ندارم که به مقاله ی دوم جوابی بنویسم بلکه می خواهم چند پله فراتر رفته و به آنچه تصور می شود مسئله ی محوری بوف کور است، یعنی عقده ی ادیپ بپردازم. ظاهراً از نظر طرفداران پروپاقرص هدایت و بوف کور چنین به نظر می رسد که اهمیت این رمان در شیوه ی جدید پرداختن به یک معضل بسیار کهن است، یعنی مثلث عشقی که در هر خانواده و در هر جامعه ی بشری میان پسر، مادر و پدر برقرار است:

نقاب و چهره (7)

ادراک شباهت سیماشناختی در زندگی و هنر

ای.اچ. گمبریچ

بخش هفتم

برگردان علی محمد طباطبایی 

 

تصاویر14 و 15: فرانس لیست، سمت راست عکس توسط نادار (Nadar)،  

سمت چپ تابلو اثر فرانس لنباخ، موزه ی نقاشی بوداپست

ابراز عقیده تا چه حد آزاد است؟

یان بوروما

برگردان علی محمد طباطبایی  

     

اسقف ریچارد ویلیامسون دارای بعضی دیدگاه های بسیار عجیب و حقیقتاً نفرت انگیز است: این که طی جنگ دوم جهانی هیچ یهودی در اتاق های گاز به قتل نرسیده است، این که در یازده سپتامبر 2001 برج های دوقلو نه توسط آن دو هواپیما بلکه با مواد منفجره ای که خود آمریکایی ها آنها را کار گذاشته بودند فروریخته اند، و بالاخره این که یهودی ها در حال نبرد برای تسلط بر جهان هستند تا به این ترتیب خود را برای برپایی « تخت و تاج ضد مسیحی در اورشلیم » آماده کنند. و این ها فقط چندتایی از دیدگاه های او در باره ی امور دنیوی هستند.