خطای چند فرهنگه

گفتگو با سیران آتس

برگردان علی محمد طباطبایی

 

سیران آتس یکی از مهترین صاحب نظران در خصوص موضوع تلفیق و جذب مهاجرین در جامعه آلمان است. او اکنون کتاب جدیدی نوشته است با عنوان « خطای چند فرهنگه ». کاترین اردمن با سیران آتی در باره ی خطاهایی که توسط چپ دراین خصوص انجام شده است و این که یک سیاست جایگزین برای تلفیق چگونه می توان باشد به گفتگو نشسته است.

او از یک طرف خواهان تساهل کمتر در برابر مسلمانان است و از طرفدیگر معتقد است که اکثریت جامعه باید در برابر خارجی ها حسن نیت و علاقه ی بیشتری از خود نشان دهد

اردمن: شما در کتاب جدید خود نگاه منتقدانه ای به ویژه به چپ ها داشته اید. آنها چه کار اشتباهی انجام داده اند؟

آتس: به عقیده ی من چپگراها به ویژه در خطاهایی که در سیاست تلفیق فعلی انجام شده است مقصر هستند، زیرا آنها برای مدت های طولانی جلوی هرگونه بحث در این خصوص را گرفته بودند و آنها بر خلاف اصل مسلم اندیشه ی چپ به دقت نگاه نکردند که ببینند در این جامعه ها و فرهنگ هایی که به آلمان مهاجرت کرده است به واقع چه رخ می دهد.

اردمن: یکی از نقل قول های معروف شما این است که « این جامعه مدت ها است که دیگر به نقطه ی جوش رسیده است ». به عقیده ی شما حتی در آلمان هم ناقدین اسلام باید بیم جان خود را داشته باشند.

آتس: من سال گذشته مجبور شدم که دفتر وکالت خودم را برای مدتی تعطیل کنم، زیرا در یک قضیه ی حقوقی طرف مقابل مرا مورد حمله قرار داده بود. پیش از آن نیز من به طور دائم دشمنی هایی را تجربه کرده بودم. احساس من این است که صدای نقادانه ی ما هرچقدر بلند تر می شود به همان نسبت نیز وضعیت در آلمان تهاجمی تر می گردد. و هرچقدر وضعیت تهاجمی تر شود، زودتر از محدوده هایی عبور می کنیم که درآن سویش خشونت به سهولت اعمال می گردد. ما دیگر مدت ها است که در اینجا به وضعیت مشابهی مانند آنچه در فرانسه و انگلستان می گذرد رسیده ایم.

اردمن: شما خارجی ها و مهاجرین را با اصطلاحی که خود ساخته اید Deutschlaender می نامید و منظورتان این است که این ها در ظاهر آلمانی هستند اما هنوز هم جذب فرهنگ اینجا نشده اند و خارجی اند. شما برآورد کرده اید که 80 درصد آنها هنوز هم در جامعه ی آلمان تلفیق نشده اند. این قضیه چه معنایی برای جذب خارجی ها در جامعه غربی دارد؟

آتس: معنایش این است که ما هنوز هم یک راه طولانی در برابر خود داریم، به ویژه برای نسل بعدی. اگر نگاهی به نسل سومی ها بیندازیم آنگاه پی خواهیم برد پیامدهای ناکامی در آنچه می بایست در دهه های گذشته به انجام می رساندیم چیست. و این همان نکته ای است که باعث ناامیدی در من می شود، زیرا همه به نحوی وانمود می کنند که گویی اوضاع و احوال بر وفق مراد است، حال آن که نسل سومی ها در وضعیت فلاکت باری به سر می برند.  

اردمن: بخش قابل توجهی از کتاب شما به موضوع زنان و خشونت اختصاص یافته است. جامعه ی اکثریت در این زمینه چه وظیفه ای دارد؟

آتس: ما باید ازدواج اجباری را به عنوان نوعی جرم غیرقانونی تلقی کنیم و باید در حوزه ی خشونت خانگی همان چیزی را به رسمیت بشناسیم که مطالعات بسیاری در این زمینه به اثبات رسانده اند. این پژوهش ها نشان می دهند مهاجرینی که در معرض خشونت قرار می گیرند نیازمند نوع دیگری از محافظت از خود هستند. آنها نیازمند تسهیلاتی هستند که به وضعیت بخصوص آنها به سرعت واکنش مناسب نشان دهد.

اردمن: اما آیا این گونه نیست که اتفاقاً در مورد زنان مسلمان آستانه ی تحمل بالاتر است و برای آنها مدت طولانی تری به طول می انجامد تا بر احساس خجالت و شرم خود غلبه کرده و از مقامات تقاضای کمک کنند؟

آتس: برای مثال در سه یا چهار سال گذشته ما یک بحث بسیار علنی و قطبی شده را در باره ی موضوع ازدواج اجباری پیش بردیم و اکنون به مرور نتایج آنها را در شکل مراکز مشاوره می بینیم. زنان جوان و حتی مسن تر بیشتر و بیشتری جرئت به خرج می دهند و خود را نشان داده و در باره ی معضلات خود سخن می گویند و تقاضای کمک می کنند. معنای آن این است که گفتگوی عمومی و علنی همان نتایجی را به دنبال داشته که من با کارهای خودم خواهان رسیدن به آنها بودم و این کتاب را هم به همین خاطر نوشتم. اما این بحث باید همچنان به عنوان مسئله ی روز باقی بماند تا زنها بدانند که مانند گذشته موضوع مهمی است و این که مکان هایی وجود دارد که آنها می توانند برای کمک به آنجا مراجعه کنند.

اردمن: یک علت اصلی برای فقدان جذب و تلفیق به باور شما تفاوت در معنا و مفهوم شرافت و آبرو در اسلام و جهان غرب است. آلمانی ها چگونه باید با این مسئله کنار آیند؟

آتس: بیشتر آلمانی ها باید در باره ی این واقعیت آگاه گردند که آنها در جامعه ی خودشان این جریان ها را از سرگذرانده اند و آنها همینطوری به طور تصادفی به اینجایی که اکنون هستند نرسیده اند. آنها ابتدا مجبور بودند که مسیر طولانی را به سوی ایجاد برقراری دموکراسی و روشنگری پشت سر گذارند. از این رو به ویژه چپگراها و لیبرال ها باید درک کنند که ما مخالفین و منتقدین اسلام در حال انجام چه کاری هستیم. ما در واقع در حال تلاش ایجاد یک گفتگوی درون اسلام هستیم تا بحثی برای ایجاد رفرم در آن به راه افتد و برای این منظور نیازمند کمک و حمایت جامعه ی اکثریت هستیم.    

اردمن: شما نسبت به کشور آلمان این انتقاد را مطرح ساخته اید که دارای ملاک های دوگانه است: از یک طرف تبلیغات تجاری کاملاً آزاد و مسامحه آمیز را به اجرا گذارده است و در عین حال دانش آموزان را به دلایل مذهبی از شرکت در کلاس های ورزش باز می دارد.

آتس: من بحث در مورد این نکته را ریاکارانه می بینم، زیرا آلمانی ها جوری رفتار می کنند که گویی آنها باورهای اخلاقی و مبتنی بر آداب و رسوم اقلیت ها را مراعت می کنند، در حالی که هم زمان به تبلیغات شدیداً پورنوگرافیک اجازه ی پخش می دهند. جامعه اکثریت در واقع باید با تبلیغات بسیار منتقدانه تر از این ها برخورد کند.

در مدارس نیز وجود ملاک های دوگانه غیر قابل پذیرش است. نمی توان دختران را به این بهانه که مسلمان هستند از شرکت در کلاس های آموزش شنا محروم کرد و به این ترتیب فرصت های آموزشی را از آنها مضایقه نمود و این در واقع نوعی مخالفت با اهداف نظام آموزش در آلمان است. دختران باید حتماً در کلاس های ورزش و شنا شرکت کنند و برای چنین چیزی می توان تمهیدات قانونی لازم را در نظر گرفت. انجام آن در آلمان هیچ مسئله ای نیست.

اردمن: عنوان فرعی کتاب شما چنین است: « چگونه می توانیم در کنار هم زندگی بهتری داشته باشیم ». ما به راستی چگونه می توانیم در کنار هم بهتر زندگی کنیم؟

آتس: ما همچون کانادا، استرالیا یا ایالات متحده نیازمند قانونی برای مهاجرت هستیم. انسان ها باید بر اساس تخصصی که دارند تقاضانامه های مهاجرت را پر کنند و فقط به این ترتیب بتوانند به آلمان بیایند. نظام آلمان بیش از اندازه بر جمع کردن خانواده به دور هم متمرکز شده است.

علاوه بر آن، ما نیازمند یک وزارت امور مهاجرت هستیم. نظام فعلی ما که یک آش در هم جوش است به عقیده ی من دیگر کارایی خود را از دست داده است. هر ایالتی در آلمان برداشت های خاص خود را از اختیارات مربوط به امور مهاجرین دارد و ما فاقد یک سیاست یکپارچه ی فدرالی در این زمینه هستیم. ما نیازمند یک وزارت مرکزی هستیم که خود را بر موضوع سیاست مهاجرت متمرکز کند.

http://www.qantara.de/webcom/show_article.php/_c-478/_nr-694/i.html

http://www.qantara.de/webcom/show_article.php/_c-469/_nr-783/i.html