نقاب و چهره (۸)

ادراک شباهت سیماشناختی در زندگی و هنر

ای.اچ. گمبریچ

بخش هشتم

برگردان علی محمد طباطبایی 

  

 تصویر 17: وینستون چرچیل، عکاسی شده توسط کارارش، أتاوا

   اگر اینگونه به مسئله نگاه کنیم، معجزه ای که روی می‎دهد این نیست که بعضی عکس ها یک ویژگی عمومی را ضبط می‎کنند، بلکه در این واقعیت است که هم دوربین عکاسی و هم قلموی نقاشی علی رغم ناتوانی در استفاده از حرکت می توانند شباهتی قانع کننده بوجود آورند و نه فقط از نقاب که حتی از چهره یا به عبارتی از حالت زنده بودن نیز احساسی در ما ایجاد کنند.  

ابداع جهانی تازه

مردانی که حیرت انگیز ترین اختراعات را طراحی کردند

نگاهی به کتاب « انقلابی های صنعتی » اثر گاوین وی من

جان استیل گوردون

برگردان علی محمد طباطبایی 

   

فن آوری های بسیار متفاوتی در جهان ما وجود دارد. بعضی از آنها مانند کیسه های پلاستیکی زیپ دار جهت نگهداری مواد خوراکی اهمیت چندانی ندارند و هرچند که آنها مفید و به دردبخور هستند، لیکن در جهان تغییری ایجاد نمی کنند. بعضی فن آوری های دیگر فوق العاده ساده اما دارای تاثیری عمیق اند، مانند رکاب اسب که فقط هنگامی بوجود آمد که بیش از یک هزار سال از استفاده ی انسان از اسب می گذشت. دهنه ی اسب به کمک حلقه ای از جنس فلز که از تسمه ای چرمی آویزان بود باعث گردید که سواره نظام نیروی عمده در پیکارگاه های اروپایی باشد و به این ترتیب شوالیه های اسب سوار را به قدرت اصلی در جوامع اروپایی و آنهم برای صدها سال تبدیل نمود.     

سزارگربه ها سموم جزیره سه آ . . .

(افتضاحی در حد یک استعفا) 

علی محمد طباطبایی 

[e-mail]  

 

لابد می پرسید این دیگر چه جور عنوانی برای یک مقاله است. سزار گربه ها و سموم جزیره سه آ . . . ؟ باورکنید خود من هم معنا و مفهوم آنها را نمی دانم. شاید بد نباشد که منظور از این کلمه های به ظاهر رمزی را از مقامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بپرسیم. آخر می دانید، این ها (و بسیاری چیزهای عجیب دیگر) در کتابی آمده است که قرار بود سالها پس از ترجمه و انتشار تاریخ تمدن ویل دورانت بار دیگر به زبان فارسی و با نگاهی بسیار ژرف بینانه تر و علمی تر تاریخ اروپا از رنسانس تا قرن بیستم را برای ما بازگو کند.

نقد عقل عربی

نگاهی به اندیشه های فیلسوف عرب محمد عابد جابری

سونیا حجازی

برگردان علی محمد طباطبایی 

 

محمد عابد جابری بدون تردید مهمترین روشنفکر عربی در جهان معاصر است. نقطه توجه او در کارهایش بر ناکامی پروژه ی روشنگری در جهان اسلامی و جستجوی یک هویت عربی در جهان مدرن متمرکز است. سونیا حجازی آراء و اندیشه های او را بررسی می کند.   

مومن های مادرزادی (2)

چگونه مغزهای ما مفهوم خدا را بوجود می آورد

مایکل بروکس

بخش دوم و پایانی

برگردان علی محمد طباطبایی 

  

آمادگی طبیعی ما برای باور به جهان فراطبیعی همچنان که پیرتر می شویم همراه ما می ماند. کلمن به این نتیجه رسید که انسان های بالغ همان اندازه گرایش به دیدن قصد و نیت در جایی که نمی تواند چنین چیزی وجود داشته باشد دارند که کودکان. افراد بالغ هنگامی که از آنها خواسته می شود برای پدیده های طبیعی توضیحی بیابند غالباً به استدلال های غایت شناختی (teleological) از قبیل « درختان اکسیژن تولید می کنند تا حیوانات بتوانند تنفس کنند » متوسل می شوند و یا مثلاً به « خورشید داغ است زیرا گرمی زندگی را می پروراند. »

از زخم های صادق هدایت تا هدایت صادقانه ی زخم هایمان (3)

نگاهی انتقادی به عقده ی ادیپ

بخش سوم

علی محمد طباطبایی

(تاریخ انتشار اول: سال 81) 

پس از انتشار بخش دوم « نگاهی انتقادی به عقده ی ادیپ » در سایت خبری ایران امروز قصد آن داشتم که بحث در باره ی بوف کور و فروید را در بخش سوم و با نقد روش روانکاوی فروید به پایان رسانم اما انتشار مقاله ی جدید آقای دکتر عباس احمدی در سایت خبری گویا با نام « عقده ی ادیپ و آیین شاه کشی » تغییر کوچکی در برنامه ی کاری من ایجاد کرد. بدین تریتب در این بخش سوم به طور بسیار اجمالی به مقاله ی ایشان پاسخی خواهم داد و در عین حال یک بار دیگر و به طور بسیار خلاصه به مرور دو بخش دیگر خواهم پرداخت و همانگونه که آمد اگر بخت یار باشد در بخش بعدی بحث را به پایان خواهم برد.

آیا هرگز قادر خواهیم بود اسطوره های خود را نقد کنیم

علی محمد طباطبایی

(تاریخ انتشار اول: سال 81) 

 

یکی دو هفته پیش از این مقاله ای انتقادی از صادق هدایت و بوف کور نوشتم که در سایت ایران امروز درمعرض قضاوت عموم قرار گرفت. هنگامی که در لحظات آخر مقاله را از طریق پست الکترونیک ارسال می کردم تصورم بر این بود که به زودی ده ها نامه ی الکترونیکی که مقاله ی مرا به نقد کشیده اند و همچنین و مقالات متقابلی از علاقمندان مرحوم هدایت دریافت خواهم کرد زیرا عقیده ی عموم بر این است که نقد بزرگان فقط توسط بزرگان جایز است و نه توسط افراد گمنام و هدایت نیز چنان قله ی رفیعی است که دست یازیدن به آن گناهی غیر قابل بخشش محسوب خواهد شد.