وضعیت جهان

بانکی مون

برگردان علی محمد طباطبایی

ما همگی مخاطرات روزگار خود را به درستی می شناسیم: بحران انرژی در جهان. بحران جهانی در مواد غذایی. و اکنون هم مذاکرات تجاری برای بار دیگر با شکست مواجه شده اند.

در جهان ما طغیان های تازه ای از جنگ و خشونت به راه افتاده است. تغییرات آب و هوایی با وضوح بیشتری سیاره ما را در خطر قرار داده. نظر ما این است که مسائل جهانی نیازمند راه حل های جهانی هستند.

و با این وجود، چگونه به آنها می پردازیم؟ واقعیت این است که ما امروزه با بحرانی از نوع دیگر نیز روبرو هستیم ـ چالش رهبری جهانی. مراکز جدید قدرت و رهبری ظاهر شده اند ـ در آسیا، آمریکای لاتین و در سرتاسر جهان به تازگی توسعه یافته.

مبارزه طلبی ها در این جهان جدید به طور فزاینده ای مسائل مربوط به همکاری هستند و نه رویارویی. کشورهای جهان دیگر نمی توانند بدون همکاری با بقیه نقاط از منافع خود محافظت کرده یا بهروزی مردم خود را به پیش برند.

با این وجود این خطر نظر مرا به خود جلب کرده است که چگونه کشورها به جای آن که برنامه های خود را با یک آینده مشترک برای تمامی انسان ها تطبیق دهند بیشتر به مسائل درونی خود مشغول می باشند. منظور من به مخاطره افتادن پیشرفت هایی است که انجام داده ایم به ویژه در بخش تحولات اقتصادی و توزیع عادلانه نتایج رشد جهانی. 

البته رشد جهانی به میلیاردها انسان کمک نمود تا از فقر خلاصی یابند، لیکن چنانچه انسان خودش یکی از همین مردم تنگدست در سطح جهان باشد پی می برد که هرگز تا پیش از این فقر چنین شدید و غیر قابل تحمل نبوده است. البته قوانین و عدالت جهانی نیز هرگز چنین گسترده مورد استقبال واقع نشده بودند، اما آن کسانی که در کشورهایی زندگی می کنند که در آنها حقوق بشر نادیده گرفته می شود نیز تا این اندازه بی پناه نبودند.     

البته بیشتر مردم جهان امروزه در صلح و امنیت زندگی می کنند، لیکن بر شدت خشونت در بعضی کشورها افزوده می شود: افغانستان، سومالی، جمهوری دموکراتیک کنگو، عراق و سودان.

معضلات آنها بخشی از وضعیت اضطراری در امر توسعه است که ما اکنون با آنها مواجه می باشیم. طی سال های گذشته، بهای مواد سوختی و بنزین، مواد خوراکی و لوازم اولیه زندگی به طور نگران کننده ای افزایش یافته است. کشورهای ثروتمند نگران رکود وکسادی خود هستند، در همان حالی که مردم کشورهای فقیر دیگر از پرداخت هزینه خوراک خود نیز ناتوان شده اند.

هدف های توسعه و پیشرفت در هزاره ی جاری بخشی از راه حل های مورد نظر هستند. لیکن پیشرفت های ما یکنواخت نبوده است. وعده های داده شده اجابت نشدند، ولی ما به دستاوردهای کافی رسیده ایم تا بتوانیم بدانیم که هدف ها آن قدر ها هم دور از ما نیستند.

سازمان ملل متحد حامی و مدافع آسیب پذیر ترین انسان ها است. هنگامی که فاجعه ای روی دهد ما وارد عمل می شویم، چنانکه در همین سال جاری در هائیتی و دیگر کشورهای کارائیب که دچار چندین تندباد شدید شده بودند عمل کردیم. و البته پس از توفان نرگس در میانمار نیز که در حال حاضر چالش اصلی در آنجا فشار برای پیشرفت سیاسی و گام های قابل قبول برای حقوق بشر و دموکراسی است.

سازمان ملل متحد به کسانی که در اثر سیلاب شدید در جنوب شرقی آسیا دچار خسارت های زیاد شده بودند کمک نمود و همینطور به کسانی که در شاخ آفریقا جایی که 14 میلیون نیازمند کمک های فوری هستند. از زمانی که من در این مسئولیت جدید خود آغاز به کار کرده ام خواهان اقدامات جدی تری برای کل مشکلات در سومالی بوده ام. آیا باید هنوز هم منتظر مانده و همچنان شاهد مرگ کودکان بیشتری باشیم؟ 

بحران جهانی غذا به خودی خود رفع نخواهد شد، حتی با وجود آن که در حال حاضر در مطبوعات بازتاب چندانی ندارد. سال گذشته در چنین هنگامی بهای یک تن برنج 330 دلار بود. امروز برای همان مقدار باید 730 دلار پرداخت نمود. مردمی که پیش از این برنج را کیسه کیسه می خریدند، اکنون مجبورند که آن را مشت مشت ببرند و آن کسانی که قبلاً دوبار در روز برنج می خوردند امروز از عهده ی یک وعده بیشتر برنمی آیند.   

سازمان ملل توجه خود را بر توزیع کود و بذر در میان کشاورزان کوچک متمرکز کرده است. ما در جستجوی یک « انقلاب سبز » جدید در آفریقا هستیم. لیکن برای چنین امری امکانات لازم را در اختیار نداریم. جامعه بین الملل به تعهداتی که در این باره داده بود عمل نکرده است.

در بوروندی و سیرئالئون، لیبریا و تیمور شرقی امکانات و منابع ما به شدت زیر فشار قرار دارند، زیرا صلح بانان سازمان ملل در حال یاری رساندن به مردم این نواحی در مسیر صلح و آرامش هستند. با این وجود دیپلوماسی بازدارنده سازمان ملل اغلب سرنوشت ساز است. ما دستاوردهای آن را در نپال و کنیا می بینیم و امیدوارم که در زیمبابوه نیز شاهد آن باشیم. 

برای اتحاد مجدد دوبخش قبرس نیز در حال حاضر یک فرصت واقعی وجود دارد. در گرجستان سازمان ملل می توانند به فرونشاندن تنش های حاصل از رویدادهای اخیر این منطقه یاری رساند. در ساحل عاج در نظر داریم که قبل از پایان سال جدید در انتخابات پیش رو نقش مثبتی به عهده بگیریم ـ درواقع گامی مهم در مسیر بهبود اوضاع و به سوی دموکراسی. 

اما این اندیشه خطر ناک است که تصور می شود سازمان ملل می تواند به تنهایی به معضلات پیچیده امروز و آنهم بدون حمایت کامل کشورهای عضو بپردازد. برای مثال در دارفور ما همچنان با این چالش روبرو هستیم که موعد مقرر برای استقرار خود را رعایت کنیم. در این مورد آنچه فعلاً از داشتنش محروم هستیم تجهیزات و افراد کارآزموده است. چنانچه امکانات کافی در اختیار سرپرستی ها نباشد آنچه از آنها ساخته است فقط وعده های توخالی است. 

و اکنون تمامی برنامه های ما ـ تامین هزینه برای توسعه، پرداخت های لازم برای مسائل اجتماعی در کشورهای ثروتمند و فقیر، رسیدن به اهداف پیشرفت و توسعه ی هزاره، برقراری صلح ـ توسط بحران موجود در سطح جهان به خطر افتاده است. ما نیازمند برقراری مجدد نظم در بازارهای مالی جهان هستیم. ما باید در اندیشه یک نظم نوین در اقتصاد جهانی باشیم که دگرگونی های زمانه ما را به طور کامل تری منعکس سازد.  

این واقعیت ها خواهان اقدامات مستمر سازمان ملل در جبهه های بیشمار هستند: مبارزه با مالاریا و ایدز، کاهش مرگ و میر کودکان و مادران، مبارزه با تروریسم جهانی و تضمین خلع سلاح هسته ای و منع گسترش سلاح های هسته ای و شیمیایی. در شبه جزیره کره تمامی توافقات گفتگوهای شش جانبه باید به مرحله عمل درآورده شود و ایران باید از قطعنامه های سازمان ملل تبعیت کند و به طور کامل با آژانس انرژی هسته ای همکاری نماید.   

مهم تر از همه جا در عرصه حقوق بشر است که هشیاری ما مورد نیاز می باشد. عدالت باید به عنوان ستونی برای صلح، امنیت و تکامل محسوب شود. ما باید « مسئولیت برای حفاظت » را افزایش دهیم. علی رغم مشکلات واقعی سیاسی نمی توانیم اجازه دهیم که جنایت علیه بشریت بدون مجازات بماند.  

تغییرات آب و هوایی به عنوان مسئله تعین کننده ی عصر ما باقی می ماند. ما باید به سرعت و شتاب خود بیفزائیم. اولین آزمون ما سه ما دیگر در پوزنان در لهستان خواهد بود. تا آن زمان ما نیازمند رسیدن به یک دیدگاه مشترک در باره تصویب موافقتنامه جدیدی برای تغییرات آب و هوایی در جهان هستیم تا به این ترتیب جانشینی برای تفاهم نامه کیوتو (Kyoto Protocol) داشته باشیم که در 2012 به پایان می رسد.

مبنای تمامی کارهای سازمان ملل متحد مسئولیت است. باید فرهنگ فعلی سازمان ملل را تغییر دهیم. باید سریع تر، انعطاف پذیر تر و موثر از این بشویم ـ در واقع مدرن تر. ما باید نظام فعلی خود در مورد قراردادها و شرایط خدماتی را که نمی تواند وظایف مربوطه را به درستی به انجام رساند و روحیه ها را تضعیف می کند با نظام بهتری جایگزین سازیم.  

اما کشورهای عضو سازمان ملل نیز باید به همان اندازه پاسخگو باشند. قطعنامه هایی که فرمان به عملیاتی برای حفظ صلح می دهند نمی توانند بدون داشتن نیروهای نظامی لازم، پول وتجهیزات به کار خود ادامه دهند. ما نمی توانیم نیروهای شجاع سازمان ملل را که در همین سال جاری 25 نفر از آن جان خود را از دست دادند بدون تضمین امنیت جانی به سرتاسر جهان بفرستیم.    

نااطمینانی های امروز سپری می شوند، اما تنها آن هنگام که ما مسئولانه و از روی خرد عمل کنیم. در چنین صورتی ما مقدمات عصر جدیدی از ثبات و بهروزی جهانی را فراهم خواهیم آورد که در آن امکانات لازم گسترده تر و عادالانه تر توزیع خواهند شد.

The State of the World

by Ban Ki-moon

 Copyright: Project Syndicate, 2008
www.project-syndicate.org