برگردان علی محمد طباطبایی
بر اساس مطالعات جدیدی که مبنای زیست شناختی را برای این دو شدیدترین احساسات انسان کشف کرده است، عشق و نفرت در درون مغز انسان به طور کاملاً نزدیکی با هم در ارتباط هستند.
پژوهشگرانی که طبیعت مادی نفرت را مورد بررسی قرار داده اند به این نتیجه رسیده اند که بعضی از مدارهای عصبی در مغز که مسئول این حالت هستند در واقع همان مدارهایی نیز می باشند که برای احساس عشق رمانتیک در انسان به کارمی آیند ـ آنهم علی رغم این حقیقت که عشق و نفرت ظاهراً دو قطب مخالف یکدیگرند.
در یک بررسی علمی توسط استفاده از اسکنر مغزی جهت مطالعه ی آن مدارهای عصبی که به هنگام نگاه کردن انسان به تصویرشخصی که از او بدش می آید فعال می شود این نتیجه به دست آمده که « مدار نفرت » با مدار عشق در بعضی موارد مشترک است.
پروفسور سمیر زکی (Semir Zeki) از University College London و کسی که رهبر تحقیقاتی است که نتایج آن اخیراً در نشریه اینترنتی PloS ONE منتشر شده می گوید این یافته می تواند توضیح دهد که چرا نفرت و عشق رمانتیک ممکن است به رفتاری که از نظر شدت با هم مشابه هستند ختم شوند.
به عقیده پروفسور زکی: « غالباً نفرت به عنوان یک میل شریرانه تلقی می شود که می بایست در صورت امکان در جهانی بهتر از دنیای خود ما سربه راه شده، به زیر نظارت درآمده و بالاخره ریشه کن شود. هرچند برای زیست شناسان نفرت گرایشی است که دارای ارزشی مشابه با عشق برای بررسی های علمی است. نفرت نیز مانند عشق غالباً به نظر می رسد که میلی نابخردانه است و می تواند فرد را به اعمال شریرانه و دلاورانه وادارد. اما چگونه دو احساس مقابل هم می توانند به رفتار مشابهی ختم شوند؟ »
در پی درخواست مسئولین این پروژه تحقیقاتی 17 نفر از مراجعه کنندگانی انتخاب شدند که بنا بر اظهارات خود از فرد بخصوصی به شدت متنفر بودند. بیشتر آنها کسی را که پیشتر با او روباط عاشقانه داشتند و یا یک رقیب در محل کار خود را انتخاب کردند، در حالی که یکی از خانم های شرکت کننده نفرت بیش از اندازه ای نسبت به یک چهره مشهور سیاسی را ابراز کرد.
پروفسور زکی و جان رومایا از مرکز تحقیقاتی خود (Wellcome Laboratory of Neurobiology) فعالیت مدارهای عصبی مغز را در همان هنگامی که داوطلبان مشغول نگریستن به عکس هایی از افرادی بودند که از آنها بدشان می آمد مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
آنها به این نتیجه رسیدند که مدارهای نفرت شامل بخشی از مغز هستند که به آنها پوتامن و اینسولا (putamen and the insula) گفته می شود که در قشر مخ تهتانی مغز یافت می شوند. مدت ها است که دانشمندان می دانند بخش پوتامن در ادراک احساس انزجار و بیزاری نقش دارد و ممکن است همچنین بخشی از نیروی محرک نظامی باشد که در حرکت و عمل فعال است.
پروفسور زکی می گوید: « پوتامن و اینسولا هر دو در احساس عشق رمانتیک به طور معنا داری شرکت دارند که این البته ما را به تعجب نمی آورد. پوتامن همچنین می تواند در آمادگی اعمال پرخاشگرانه در زمینه و شرایطی رمانتیک سهیم باشد. مثلاً در شرایطی که در آن انسان یک رقیب عشقی خود را به عنوان یک خطر احساس کند. مطالعاتی که قبلاً انجام شده است این فرض را تقویت می کند که اینسولا شاید در واکنش به محرک هایی که باعث ایجاد احساس غم و اندوه می شود نقش داشته باشد و نگریستن هم به چهره ای که آن را دوست داریم و هم به چهره ای که از آن بدمان می آید می تواند یک چنین پیام ناراحت کننده را ایجاد کند. »
به نظر می رسد که یک تفاوت اصلی میان عشق و نفرت در این واقعیت قرار داد که بخش های بزرگی از قشر مخ در مغز ـ که با داوری و استدلال سروکار دارد ـ طی دوره عاشقانه از فعالیت می افتد، حال آن که در حالت های احساس نفرت فقط بخش کوچکی از آن کارکرد خود را از دست می دهد.
به نظر پروفسور زکی « این می توان اعجاب برانگیز باشد زیرا نفرت نیز مانند عشق گرایشی بسیار شدید است. اما در حالی که در عشق رمانتیک، عاشق غالباً کمتر به شخصی که آن را دوست دارد دیدگاهی انتقادی و داورانه دارد، احتمال بیشتری وجود دارد که در شرایط نفرت، شخصی که از کسی متنفر است ارزیابی انجام اعمالی را مورد بررسی قرار دهد که ممکن است به آن شخص دیگر صدمه رسانده و او را زخمی کند. آنچه بسیار جالب توجه است این که فعالیت بعضی از این ساختارها در واکنش به چهره ای که از آن متنفر هستیم از جهت نیرو متناسب است با شدت تنفر اظهار شده و بنابراین این امکان را فراهم می کند که بتوان وضعیت نفرت را به شکلی عینی مورد ارزیابی کمی (quantified) قرار داد. این یافته جدید عملی می تواند در پرونده های جنایی دارای فوایدی باشد. »
Scientists prove it really is a thin line between love and hate
2008 Independent News and Media