آزادی بیان، محمد و هولوکاوست

پتر سینگر

برگردان علی محمد طباطبایی

تاریخ انتشار اول در چهارشنبه 24 اسفند 1384

 

زمان محکومیت و زندانی شدن دیوید اروینگ برای انکار هولوکاوست از این بدتر نمی توانست باشد. پس از مرگ حد اقل 30 نفر در سوریه، لبنان، افغانستان، لیبی، نیجریه و سایر کشورهای اسلامی طی تظاهرات بر ضد کاریکاتورهایی که پیامبر اسلام را مورد استهزا قرار داده بودند، محکومیت دیوید اروینگ این ادعا را که در کشورهای دموکراتیک آزادی بیان یک حق اساسی است به باد تمسخر می گیرد.

ما نمی توانیم پیوسته از این نظریه به دفاع برخیزیم که کاریکاتوریست ها در ریشخند کردن چهره های دینی محق هستند اما نکار وجود هولوکاوست یک عمل مجرمانه است. من بر این عقیده ام که وظیفه ی ما همواره دفاع از آزادی بیان است، اما معنای آن این خواهد بود که دیوید اروینگ هم باید آزاد شود.

قبل از آن که من به عدم درک صحیح از حساسیت قربانی های هولوکاوست یا سرشت یهود ستیزی در اتریش متهم شوم باید بگویم که والدین من از یهودی های اتریش بودند که به موقع توانستند از اتریش جان به در برند، اما پدربزرگ ها و مادربزرگ هایم موفق به ترک اتریش نشدند.

هر چهار نفر آنها به گتوهایی در لهستان و چکسلواکی تبعید شدند. دو نفر از آنها به Lodz  در لهستان فرستاده شدند و سپس احتمالاً با دی اکسید کربن در اردوگاه Chelmno به قتل رسیدند. از دو نفر دیگر یکی بیمار شد و در گتوی پرازدحام Theresienstadt که زندانی ها در آن دچار سوء تغذیه شدید بودند درگذشت و دیگری، مادر بزرگ مادری من تنها کسی بود که بالاخره از میان آنها جان به در برد.

بنابراین من با انکار نامعقول هولوکاوست توسط دیوید اروینگ کمترین همدلی ندارم ـ هرچند که البته وی اکنون مدعی است که در این عقیده ی خود دچار اشتباه شده بوده است. من هرگونه تلاش برای جلوگیری از بازگشت نازیسم به اتریش یا هرجای دیگر را جداً مورد حمایت قرار می دهم، اما درک نمی کنم که ممنوعیت انکار هولوکاوست از چه جهت باید در خدمت آرمان حقیقت باشد. اگر هنوز هم انسان هایی تا این اندازه نادان وجود داشته باشد که هولوکاوست را انکار کنند، آیا آنها با به زندان محکوم شدن کسانی چون دیوید اروینگ که چنین دیدگاهی را علناً بر زبان می آورند هرگز عقیده ی خود را تغییر هم خواهند داد؟ برعکس، احتمال بیشتری دارد که آنها این گونه بیندیشند که چون دیدگاهی که آن افراد بیان کرده اند با برهان و شواهد صرف غیر قابل ابطال است پس به همین خاطر باید به زندان محکوم شوند.

جان استوارت میل در دفاع خود از آزادی بیان در « در باره ی آزادی » می نویسد که اگر یک دیدگاه « به حد کفایت، به دفعات و بی هیچ واهمه ای مورد بحث قرار نگیرد » آن دیدگاه به « یک عقیده ی جزمی و نه یک حقیقت زنده » تبدیل می شود. وجود هولوکاوست باید یک حقیقت زنده باقی بماند، و کسانی که از وسعت فجایع نازی ها تردید دارند باید در برابر شواهد موجود از آن واقعه قرار داده شوند.

در پیامد جنگ جهانی دوم، هنگامی که جمهوری اتریش در تلاش یرای تثبیت خود به عنوان یک دموکراسی بود، معقول این بود که دموکرات های اتریش به عنوان یک اقدام اضطراری و موقتی ایده ی نازیسم و تبلیغات آنها را فرونشانند. اما این خطر اکنون مربوط به گذشته های دور است. اتریش یک دموکراسی است و عضوی از اتحادیه ی اروپا. علی رغم بازگشت دیدگاه های نژادپرستانه و ضد مهاجرین ـ رویدادی که به طور تاسف انگیزی به کشورهایی با گذشته ی فاشیستی محدود نمی باشد ـ دیگر خطر جدی هرگونه بازگشت نازیسم در اتریش وجود ندارد.

برعکس، آزادی بیان برای رژیم های دموکراتیک یک امر ضروری است و باید به آن آزادی به زبان آوردن آنچه را که دیگران تصور می کنند اشتباه است و حتی آنچه بسیاری آن را جریحه دار کننده می یابند بیفزاییم. ما باید در انکار وجود خدا آزاد باشیم و بتوانیم تعالیم مسیح، موسی، محمد و بودا را مورد نقد قرار دهیم، یعنی آنجه توسط میلیون ها انسان به عنوان متن های مقدس به شمار می آیند. بدون چنین آزادی، پیشرفت انسان همیشه با یک مانع جدی و بزرگ روبرو خواهد بود. 

بند 10 از کنوانسیون حقوق بشر و آزادی های مبنایی اروپا اظهار می دارد که: « هرکس دارای حق آزادی بیان است. این حق شامل آزادی دفاع از عقاید و دریافت و انتقال اطلاعات و افکار بدون دخالت مراجع عمومی و بدون توجه به مرزهای ملی است ».

اتریش برای سازگار بودن با این بیانیه ی کاملاً روشن ـ و بدون محدویت های مبهم از بند 11 که می تواند آن را به بیانیه ای بی معنا تبدیل کند ـ باید قانون خود را در برابر انکار هولوکاوست لغو کند. سایر کشورهای اروپایی با قوانین مشابه ـ برای مثال آلمان، فرانسه، ایتالیا و لهستان ـ نیز باید همین تدبیر را در دستور کار خود قرار دهند، آنهم در حالی که تلاش های خود جهت آگاه نمودن شهروندانشان از واقعیت هولوکاوست و این که چرا ایدئولوژی های نژادپرستانه به هولوکاوست منتهی شدند را ادامه داده و تقویت کنند.

قوانین بر علیه تحریک تنفر نژادی، دینی و قومی در شرایطی که هدف از چنین تحریکاتی ایجاد خشونت یا سایر اعمال تبهکارانه است ـ یا پیش بینی ارتکاب آنها ـ مواردی دیگری هستند که با حفظ و برقراری آزادی بیان هرگونه دیدگاهی در کل سازگارند.  

فقط هنگامی که دیوید اروینگ آزاد باشد برای اروپایی ها مقدور خواهد بود که به مردمی که در تظاهرات اسلام گرایان شرکت می کنند روی آورده و چنین بگویند: « ما اصول آزادی بیان را به اجرا می گذاریم حتی اگر باعث جریحه دار کردن مسلمان ها، مسیحی ها، یهودی ها و یا هر کس دیگری بشود ».

پتر سینگر پروفسور اخلاق زیستی در دانشگاه پرینستون است و نویسنده ی کتاب های بسیاری است از جمله « پدر بزرگ من و تراژدی یهودیان وین ».

1: Free Speech, Muhammad and the Holocaust by Peter Singer.

Project Syndicate 2006.